Κυριακή 28 Απριλίου 2013

Οι Πρώτες εντυπώσεις από τη Νορβηγία


     Προσπαθώντας να θυμηθώ τις πρώτες μου εντυπώσεις από τη Νορβηγία, με τη ματιά του νεοαφιχθένος Έλληνα, θα έλεγα ότι ένα πολιτισμικό σοκ είναι αναπόφευκτο σε ένα μη προκατειλημμένο επισκέπτη της χώρας. 

     Οι πόλεις της Νορβηγίας είναι γενικά μικρές σε σύγκριση με αυτές της Ελλάδας. Ας μη ξεχνάμε ότι ο πληθυσμός είναι ο μισός αυτού της Ελλάδας, διασπαρμένος δε σε τριπλάσια έκταση. Στα τοπία κυριαρχεί η τάξη και η ματιά ξεκουράζεται στο πολύ πράσινο, καθώς οι πόλεις δεν έχουν την εικόνα των αντιστοίχων της Ελλάδας, όπου τα κτήρια είναι γενικά άσχημα, βρώμικα, μισοτελειωμένα, κολλημένα το ένα πάνω στο άλλο, με τις κεραίες να παίζουν ρόλο δάσους. κοκ. Τα σπίτια εδώ είναι αραιά, περιποιημένα με διάφορα ζωηρά χρώματα, με κήπους γκαράζ κοκ φροντισμένα στον περιβάλλοντα χώρο. Η ζωή είναι λιγότερο αστική και πιο κοντά στη φύση. Οι πολυκατοικίες, ακόμα και στις μεγάλες πόλεις, δεν θα έλεγα ότι είναι ο κανόνας. Αλλά και αυτές όπου υπάρχουν, συνήθως αναπτύσσονται οριζοντίως παρά καθέτως! Κάθε είδους ενοχλητικοί θόρυβοι, κορναρίσματα, καυσαέρια, βρισιές σε δημόσιους χώρους, σκουπίδια πεταμένα στο έδαφος και γκράφιτι γενικά δεν συναντά κανείς. 
Λείπουν επίσης οι φωτεινοί σηματοδότες καθώς κατά 95% εδώ λειτουργούν χωρίς πρόβλημα οι κυκλικοί κόμβοι. Τα τροχαία δυστυχήματα είναι σπάνια, έως μηδαμινά σε σχέση με τον αριθμό αυτών στην Ελλάδα. Μου …έλειψαν επίσης οι κολώνες της ΔΕΗ με τα άσχημα καλώδια ηλεκροδότησης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Δεν ήξερα ότι όλη αυτή η ασχήμια με έπνιγε στην Ελλάδα, μέχρι που βλέποντας τη διαφορά ένιωσα ένα βάρος να φεύγει από πάνω μου, απελευθερώνοντάς με. 

     Από το Μάιο η γη πρασινίζει παντού. Δάση πλούσια, πυκνά και καταπράσινα. Ξερότοπους δεν έχω δει ακόμα. Πολλά νερά παντού, λίμνες ρυάκια, ποτάμια, φιόρδ… Το καλοκαίρι υπάρχουν αρκετές βροχές ειδικά στα παράλια και οι θερμοκρασίες είναι αντίστοιχες αυτών της άνοιξης στην Ελλάδα. Το καλοκαίρι οι θάλασσες είναι πανέμορφες, αλλά δεν υπάρχουν μεγάλες παραλίες όπως στην Ελλάδα. Γενικά είναι ήρεμες, χωρίς ιδιαίτερους ανέμους και σφοδρές καλοκαιρινές καταιγίδες με αστραπόβροντα. Το καλοκαίρι γίνεται ακόμα πιο ενδιαφέρον, καθώς ο ήλιος ανατέλλει πριν από τις 4.00 το πρωί και δύει αρκετά μετά τα μεσάνυχτα! Το κρύο όμως ξεκινάει από το τέλος του Οκτώβρη. Αλλά είναι από το τέλος του Νοέμβρη που η χώρα μπαίνει κυριολεκτικά στην κατάψυξη. Μέχρι και το Μάρτιο το χιόνι είναι μόνιμο και παγώνει στους δρόμους. Η θερμοκρασία όλο το χειμώνα δεν ανεβαίνει πάνω από το -5!, ενώ αρκετές φορές άγγιξε και το -25 στη Νότια Νορβηγία που έζησα εγώ. Ειδικά το Νοέμβριο και το Δεκέμβριο, η θερμοκρασία ήταν μονίμως  μεταξύ -10 και -20 τον περασμένο χειμώνα. Χιόνιζε πολύ συχνά αλλά υπήρχαν και πολλές ηλιόλουστες μέρες με πεντακάθαρο ουρανό. Εκτός από τις μέρες που χιονίζει οπότε ο ουρανός είναι κάτασπρος και οι θερμοκρασίες είναι πολύ χαμηλές, τις υπόλοιπες μέρες του χειμώνα ο καιρός είναι ήπιος. Δεν υπάρχουν δηλαδή βροχές, γκρίζα σύννεφα, δυνατοί άνεμοι, κεραυνοί, αστραπές κοκ. Η φύση είναι ήπια σαν τους ανθρώπους της. Ή μήπως θα έπρεπε να πούμε ότι οι άνθρωποι είναι σαν τη φύση τους;Η μέρα όμως μικραίνει πολύ το χειμώνα. Το σκοτάδι πέφτει πριν από τις 4.00 το απόγευμα το Δεκέμβρη και φυσικά ξημερώνει αργά.
     Οι άνθρωποι εδώ εκτός από ήρεμοι είναι και φιλικοί. Το καλοκαίρι έχουν πάθος με την ποδηλασία και το χειμώνα με το σκι. Δεν συνηθίζουν τα καφέ. Μάλλον προτιμούν συναντήσεις στα σπίτια και εκδρομές στα εξοχικά τους. Είναι σύνηθες να κάνουν ποδηλασία ή τζόκινγκ στους ποδηλατόδρομους που υπάρχουν δίπλα στους αυτοκινητόδρομους. . Μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση ότι πολλοί από αυτούς με χαιρετούσαν φιλικά με ένα hei, χωρίς να γνωριζόμαστε. Μου θύμισε το χωριό του πατέρα μου, όπου παλιά όποιος σε συναντούσε θα σου απήυθυνε ένα χαιρετισμό έστω κι αν δεν σε γνώριζε. Τους παρατηρούσα να συζητούν μεταξύ τους και τους εύρισκα πολύ χαριτωμένους, με χιούμορ και ευγένεια, με μια θετική ματιά για όλα. 
Οι κάτοικοι της Νορβηγίας νιώθουν ασφάλεια στην καθημερινότητά τους και το δείχνουν. Ασφάλεια από εγκληματικότητα, καθώς οι αυλές είναι ανοιχτές συνήθως και τα σπίτια χωρίς ιδιαίτερη προστασία, όπως οι σιδεριές και τις θωρακισμένες πόρτες που έχουν βάλει όλοι στα παράθυρα στην Ελλάδα. 
Γυναίκες και παιδιά κυκλοφορούν στους δρόμους χωρίς το φόβο επίθεσης για ληστεία, βιασμό ή απαγωγή. Στις πόλεις λείπει το έντονο μποτιλιάρισμα των Ελληνικών μεγαλουπόλεων. Η αστυνομία απουσιάζει από τους δρόμους, όμως το σύστημα λειτουργεί χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Και να σκεφτεί κανείς ότι μιλάμε για μια πολυπολιτισμική χώρα με πολλούς μετανάστες που σε μερικές περιοχές το ποσοστό τους αγγίζει και το 30%. Η συμπεριφορά των Νορβηγών προς τους μετανάστες είναι υποδειγματική. 
Στη Νορβηγία οι άνθρωποι δείχνουν καθαρά ότι δεν έχουν οικονομικό πρόβλημα. Επενδύουν τα χρήματά τους με προσωπική εργασία σε έργα στον περιβάλλοντα χώρο των σπιτιών και σε είδη τεχνολογίας και διακόσμησης μέσα. Επενδύουν σε αυτοκίνητα, ακόμα και συλλεκτικά κομμάτια γαι τον ελεύθερο χρόνο, σε όμορφα εξοχικά στο βουνό ή και στη θάλασσα αλλά και σε εξοπλισμό ελεύθερου χρόνου, όπως ψάρεμα, κυνήγι, χιονοδρομικό εξοπλισμό, ποδηλασία κτλ. 
    Κακή εντύπωση μου έκαναν μόνο οι δημόσιες υπηρεσίες που διεκπεραιώνουν τη δουλειά τους με ιδιαίτερα αργούς ρυθμούς. Οι ίδιοι οι Νορβηγοί βλέπουν το πρόβλημα της γραφειοκρατίας άλλα δεν αντιδρούν επιθετικά, υπομένουν στωικά.  Είναι όμως το Δημόσιο οργανωμένο και εξυπηρετεί ικανοποιητικά και μέσω διαδικτύου.  Οι υπάλληλοι κατά κανόνα είναι τυπικά ευγενικοί αλλά και ανελαστικοί. Διαφθορά δεν έπεσε στη δική μου αντίληψη.  

     Αυτή βέβαια ήταν με λίγα λόγια, η πρώτη εικόνα που σχημάτισα για τη Νορβηγία καθώς η μνήμη της Ελληνικής πραγματικότητας ήταν ακόμα φρέσκια. Το κοντράστ ήταν πολύ έντονο ώστε η συγκίνηση της πρώτης επαφής να επισκιάσει το βάρος της αναγκαστικής μετανάστευσης. Έτσι μπόρεσα τους πρώτους μήνες να ζήσω ως.. ευτυχισμένος τουρίστας στη νέα αυτή χώρα, αναζητώντας δουλειά. 

Δευτέρα 22 Απριλίου 2013



ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΣΤΗ ΝΟΡΒΗΓΙΑ
Ήταν πέρυσι, τέτοιο καιρό περίπου, που ετοιμαζόμουνα να φύγω από την Ελλάδα. 
Το κατάστημά μου στο κέντρο της Λάρισας, δεν μπορούσε να συντηρηθεί πια, μετά από 22 χρόνια λειτουργίας. Επί ένα χρόνο κάναμε υπομονή, μήπως κάτι αλλάξει... Φρούδες ελπίδες. Ο τζίρος όλο τον τελευταίο χρόνο ήταν τόσο χαμηλός που μετά το ενοίκιο, ρεύμα, νερό και τηλέφωνο, δεν έμενε τίποτα για αγορά νέου εμπορεύματος, για ασφαλιστικές εισφορές και δόσεις των φυσιολογικών ως τότε δανείων. Ήταν φανερό, έπρεπε να πηδήξουμε από το τραίνο, διότι τους επόμενους μήνες, δεν θα είχαμε να φάμε. Ούτε συζήτηση για τη δόση του στεγαστικού δανείου του σπιτιού, χαρατσιών, τελών κυκλοφορίας κοκ... Ακόμα και το λογαρασμό ρεύματος τον πληρώναμε με καθυστέρηση με κίνδυνο να μείνουμε χωρίς ρεύμα και πώς να πληρωθούν έπειτα τα τέλη επανασύνδεσης! τον τελευταίο χρόνο μπορούσαμε να τρεφόμαστε σαν οικογένεια, με οικονομική ενίσχυση συνταξιούχων κυρίως γνωστών, που ήξεραν την κατάσταση. 

Διαβάζαμε πριν από ένα δύο χρόνια για τους νεόπτωχους, στις εφημερίδες και γελούσαμε... Όλα αυτά φάνταζαν σαν δημοσιογραφικές υπερβολές. Έλληνες ζητιάνοι στα φανάρια και στις γωνιές των δρόμων με...  lacoste!!! Αυτό κι αν ήθελα να το δω!!! 

18 Μαΐου 2012. Πήρα το αεροπλάνο και πέταξα για Νορβηγία. Όχι δεν ήξερα κανέναν εκεί. Απλώς όλοι οι άλλοι δρόμοι ήταν κλειστοί. Στην Ελλάδα πού να βρεις δουλειά... Κριτήριο; Η Νορβηγία είναι από τις λίγες χώρες με τόσο υψηλό βιωτικό επίπεδο παγκοσμίως, γνωστό το σκανδιναβικό κοινωνικό κράτος, υψηλοί μισθοί, μηδαμινή ανεργία. 
Ένας γνωστός από την Αθήνα μου είπε ότι γνωρίζει κάποιον από την... Πάτρα, ο οποίος γνωρίζει κάποιους... στη Νορβηγία!!! Όταν όμως όλες οι γέφυρες πίσω σου έχουν καεί και δεν έχεις εναλλακτικές, τι να κάνεις, πηδάς στο κενό και... βλέπουμε! Τους τελευταίους δύο μήνες μάθαινα Νορβηγικά μέσω ίντερνετ! Μέχρι τότε δεν ήξερα ούτε λέξη. Νόμιζα λοιπόν ότι είχα μάθει κάτι. τι έκπληξη και απογοήτευση όμως, στο αεροπλάνο δεν κατάλαβα ούτε λέξη. Στο αεροδρόμιο με περίμενε κάποιος φίλος του Νορβηγού φίλου που ήξερα μόνο μέσω email! Φοβήθηκα να χρησιμοποιήσω τα λίγα Νορβηγικά μου μετά το φιάσκο του αεροπλάνου. Η συνεννόηση στα αγγλικά. 
Ο φίλος του φίλου ω φίλε λοιπόν, με φιλοξένησε στο σπίτι του. Δεν φανταζόμουνα ποτέ ότι οι ψυχροί βόρειοι θα ήταν και φιλόξενοι. Η οδύσσεια λοιπόν αρχίζει:

 Από το  Haugesund    που είναι μια μικρή Νορβηγική πόλη στις δυτικές ακτές, προσπαθώ μέσω ίντερνετ να γραφτώ στα τοπικά  site ευρέσεως εργασία. Σύντομα καταλαβαίνω ότι χρειάζομαι ένα μεγαλύτερο αστικό κέντρο. Ταξιδεύω λοιπόν για Stavanger. Εκεί φιλοξενούμαι σε συγγενείς των προηγούμενων. Έτσι επισκέπτομαι όλα τα γραφεία ευρέσεως εργασίας  NAV, Adecco, Manpower. Το αποτέλεσμα απογοητευτικό: Δεν μιλάς Νορβηγικά; Μάθε και ξαναέλα, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα! Αλλά για να μάθεις τη γλώσσα σε επίπεδο που να σου επιτρέπει να τη χρησιμοποιείς επαγγελματικά, αυτό που λέμε άπταιστα Νορβηγικά, χρειάζεσαι στην καλύτερη περίπτωση δύο χρόνια. Εμείς πώς θα ζούμε δύο χρόνια; Χρειάζομαι μια δουλειά τώρα! Προσπαθώ να ανοίξω τραπεζικό λογαριασμό. Αδύνατον! Χρειάζομαι αριθμό ταυτότητας Νορβηγίας και βεβαίωση εργοδότη. Οι φίλοι εκεί μου δίνουν... δουλειά, τους καθάρισα μια αποθήκη για τέσσερεις μέρες. Φυσικά δεν ήθελα με τίποτα να πάρω τα χρήματα που μου έδωσαν, αλλά επέμεναν κι εγώ είχα ξοδέψει ήδη αρκετά από τα λίγα που είχα μαζί μου, είχα ανάγκη. τα πήρα, αλλά με καίγανε στην τσέπη. Όλοι μου λένε ότι το κόστος ζωής στο  Stavanger είναι πολύ υψηλό, ακόμα και για την πανάκριβη Νορβηγία. Εδώ με κάτω από 1.300€ μηνιαίο ενοίκιο, δεν μπορείς να βρεις σπίτι για ολόκληρη οικογένεια! Βέβαια και ο χαμηλότερος μισθός  είναι περίπου 2.200€, αλλά και πάλι είναι πανάκριβα. 

Έτσι με βάζουν σε ένα λεωφορείο και κατηφορίζω για Kristiansand! Εκεί με φιλοξενεί ένα ζευγάρι Νορβηγών, που ποτέ μου δεν είχα γνωρίσει. Μάλιστα ήταν τέλος Ιουνίου, έκανε πολύ ζέστη θυμάμαι κι εγώ είχα πάει μόνο με χειμερινά ρούχα, διότι νόμιζα ότι κάνω απόβαση στο Βόρειο Πόλο. Είμαι μούσκεμα στον ιδρώτα, μπαίνω στο σπίτι τους -ξύλινο όπως το 95% των σπιτιών- το οποίο βράζει στου 30 βαθμούς! Οι άνθρωποι λείπουν για λίγες μέρες στο εξοχικό τους και μου έχουν αφήσει το κλειδί κάτω από την... γλάστρα. Στο τραπέζι της κουζίνας υπάρχει το κλειδί του ποδηλάτου, ο κωδικός για ίντερνετ και 200 κορώνες για να ψωνίσω από το τοπικό σούπερ μάρκετ. Ένα σημείωμα με ενημερώνει ότι πρέπει να νιώθω σαν στο σπίτι μου. Με παίρνουν τα κλάματα από τη συγκίνηση και πραγματικά το είχα ανάγκη μετά από την πίεση και τις απογοητεύσεις όχι μόνο των τελευταίων ημερών αλλά όλου του τελευταίου χρόνου. Νιώθω ότι βρίσκομαι στον Παράδεισο. Μια χώρα πολιτισμένη, άνθρωποι υπέρ το δέον φιλικοί, όλα γύρω καταπράσινα κι εγώ κατηφορίζω με το ποδήλατο από το Hellemyr προς το κέντρο της πόλης ανάμεσα από λίμνες με νούφαρα. Αφήνω το ποδήλατο να αναπτύξει ταχύτητα στην κατηφόρα και τραγουδάω, μάλλον κραυγάζω από απρόσμενη ευτυχία. Ο αέρας μου γεμίζει πάλι δάκρια τα μάτια, αλλά ευτυχώς δεν τσακίστηκα σε κανένα βράχο. Όχι ακόμα τουλάχιστον!

Κυριακή 14 Απριλίου 2013

ΧΑΙΡΕΤΕ ΣΥΜΠΑΤΡΙΩΤΕΣ, ΟΙ ΝΕΟΠΤΩΧΟΙ ΣΑΣ ΧΑΙΡΕΤΟΥΝ



          Έκλεισε ήδη ένας χρόνος από την τελευταία μου ανάρτηση σ΄αυτό το blog. 
Σ' αυτό το διάστημα έκλεισα το κατάστημα που διέθετα στη Λάρισα αφού δεν πήγαινε πια άλλο και μη έχοντας άλλη εναλλακτική για εργασία και επιβίωση της οικογένειάς μου, στράφηκα για αναζήτηση εργασίας στο εξωτερικό. Οι πρώτες επιλογές για έναν Έλληνα είναι η Γερμανία, η Αυστραλία, οι ΗΠΑ και η Αγγλία. 
Στη Γερμανία όμως γίνεται το έλα να δεις από Έλληνες και γενικά από μετανάστες που ψάχνουν για δουλειά…
Η Αυστραλία σχεδόν έχει κλείσει τα σύνορα για οικονομικούς μετανάστες. Έτσι οι επαφές μου με τους εκεί γνωστούς δεν οδήγησαν πουθενά.
ΟΙ ΗΠΑ δεν δίνουν βίζα στους μετανάστες, όπως και η Αυστραλία και η Αγγλία που προτιμάται συνήθως λόγω των Αγγλικών, της langua franka της εποχής μας, είναι ακριβή και κορεσμένη σαν αγορά εργασίας. 

       Έτσι έπρεπε να ανακαλύψω μια παρθένα γη στον πλανήτη… Στράφηκα λοιπόν στις Σκανδιναβικές χώρες και επέλεξα τη ΝΟΡΒΗΓΙΑ που είναι η χώρα με τη μικρότερη ανεργία, τους υψηλούς μισθούς, το γνωστό κοινωνικό κράτος παγκοσμίως και το υψηλό βιωτικό επίπεδο που χαρακτηρίζει όλη τη Σκανδιναβία.
Δεν είχα βέβαια γνωστούς εκεί, αλλά μέσω κάποιων γνωστών γνωστών μου, έκανα το βήμα -για να μη πω το πήδημα με κλειστά μάτια- και πήρα των οματιών μου από την Ελλάδα…

      Αυτές τις μέρες μου λείψατε ιδιαίτερα και σκέφτηκα ότι ίσως θα σας ενδιέφερε να μάθετε πώς είναι η ζωή των μισητών τοι πάσιν νεόπτωχων στη μιζέρια της ξενητιάς. Ξέρω "καλά να πάθετε" λέτε μέσα σας, αλλά δεν πειράζει, αυτό το συζητάμε. 
Αν σας ενδιαφέρει λοιπόν, σκέφτομαι να σας γράφω τακτικά για το πώς είναι η ζωή εδώ -πολλοί από εσάς ψάχνετε τρόπους να φύγετε από την πατρίδα-, και πώς κάποιοι κακόμοιροι, προσπαθούν να ξανασταθούν στα πόδια τους από την αρχή…

Τι λέτε λοιπόν, σας ενδιαφέρει;

...Φυσικά θα συνεχίσω να είμαι Λαρ'σινός αλλά όχι στη Λάρισα πλέον.